ΖΩΡΖ ΣΑΡΗ

Αναδημοσίευση από το: alfavita.gr

Στα 87 της χρόνια, έφυγε από τη ζωή σήμερα το πρωϊ Σάββατο 9 Ιουνίου 2012, η συγγραφέας (και ηθοποιός) που συγκίνησε εκατομμύρια Ελληνόπουλα και ενήλικες, με τα βιβλία και τα θεατρικά της έργα, αφίνοντας το λογοτεχνικό της στίγμα της στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

 

Η Ζωρζ Σαρή γεννήθηκε το 1925 στην Αθήνα. Η μητέρα της ήταν Γαλλίδα από τη Σενεγάλη και ο πατέρας της από το Αϊβαλί. Τα παιδικά της χρόνια τα έζησε στην Ελλάδα, όπου τελείωσε το δημοτικό και το γυμνάσιο. Πριν ολοκληρώσει τις εγκύκλιες σπουδές της, άρχισε ο πόλεμος του 1940.

Στη διάρκεια του πολέμου η Ζωρζ Σαρή συμμετείχε στην Αντίσταση και στην ΕΠΟΝ. Περιγράφοντας εκείνα τα χρόνια, η ίδια λέει: «Τα χρόνια της Κατοχής ήταν χρόνια χαράς και ελευθερίας. Από δυστυχισμένοι γίναμε ευτυχισμένοι. Και αυτό γιατί διαλέξαμε τον δρόμο της ζωής και ας υπήρχε θάνατος μέσα. Θρηνούσαμε και χαιρόμασταν όλοι μαζί. Δε φοβόμασταν όμως. Υπήρχε ένας στόχος, η απελευθέρωση». Στην Κατοχή, και αφού τελείωσε το σχολείο, άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα υποκριτικής στη Δραματική Σχολή του Δημήτρη Ροντήρη.

Στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο διαδέχτηκε ο Εμφύλιος, κατά τη διάρκεια του οποίου η Ζωρζ Σαρή πληγώθηκε στο χέρι και στο πόδι από οβίδα και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο «Αγία Όλγα». Αργότερα, το 1947, αναγκάστηκε να φύγει εξόριστη για το Παρίσι. Εκεί δούλεψε σε διάφορες δουλειές, ενώ συγχρόνως φοιτούσε στη σχολή του Σαρλ Ντυλλέν. Στο Παρίσι γνώρισε σημαντικούς ανθρώπους, όπως τον Κώστα Αξελό, τη Μελίνα Μερκούρη, τον Άδωνι Κύρου, τον Μαρσέλ Μαρσό και πολλούς άλλους. Εκεί συνάντησε και τον Μαρσέλ Καρακώστα, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά, τον Αλέξη και τη Μελίνα Καρακώστα, που αργότερα έγινε κι εκείνη συγγραφέας.

Το 1962 επέστρεψε στην Ελλάδα με την οικογένειά της και συνέχισε να παίζει στο θέατρο μέχρι την εποχή της δικτατορίας, οπότε μαζί με φίλους της ηθοποιούς αποφάσι- σαν να κάνουν παθητική αντίσταση και να μην ξαναπαίξουν στο θέατρο. Το καλοκαίρι εκείνο, στερημένη από κάποια μορφή έκφρασης, άρχισε να γράφει το πρώτο της μυθιστόρημα. Ο Θησαυρός της Βαγίας ξεκίνησε σαν παιχνίδι με τα παιδιά που είχε γύρω της.

Μετά τη μεγάλη επιτυχία του πρώτου της βιβλίου, η Ζωρζ Σαρή αποφάσισε να αφιερωθεί στο γράψιμο: «Στο γράψιμο βρήκα ό,τι δεν μπορούσα να βρω στο θέατρο, ίσως γιατί δεν ήμουν πρωταγωνίστρια και ίσως γιατί δεν ήμουν σε θέση να διαλέξω τους ρόλους που ο θιασάρχης ή ο σκηνοθέτης διάλεγαν για μένα. Τώρα φέρω ακέραιη την ευθύνη των βιβλίων μου. Κάνω αυτό που θέλω, αυτό που μπορώ».

Το όνομα της Ζωρζ Σαρή έχει συνδεθεί με τη λογοτεχνία του τόπου μας και οι αφηγηματικές τεχνικές και η θεματολογία των έργων της έχουν σφραγίσει τη σύγχρονη ελληνική παιδική λογοτεχνία. Οι προσωπικές της αξίες, η αγάπη της για τα παιδιά και η «εξάρτησή» της από τη συγγραφή δίνουν το στίγμα του συγγραφικού της έργου: «Όσον αφορά τις δικές μου αξίες, πάνω απ’ όλα είναι η ελευθερία μου και η αξιοπρέπειά μου. Και η φιλία. Να νιώθω ελεύθερη και να είμαι όρθια».　

ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΖΩΡΖ ΣΑΡΗ

Α. Mυθιστορήματα για παιδιά και για νέους

Ο θησαυρός της Βαγίας, εκδ. Κέδρος, 1969, Εκδόσεις Πατάκη, 1992

Το ψέμα, εκδ. Περγαμηνή, 1970, εκδ. Κέδρος, Εκδόσεις Πατάκη, 1992

Όταν ο ήλιος..., εκδ. Κέδρος, 1971, Εκδόσεις Πατάκη, 1992

Κόκκινη κλωστή δεμένη..., εκδ. Κέδρος, 1974, Εκδόσεις Πατάκη, 1992

Τα γενέθλια, εκδ. Κέδρος, 1977, Εκδόσεις Πατάκη, 1992

Τα στενά παπούτσια, εκδ. Κέδρος, 1979, Εκδόσεις Πατάκη, 1992

Οι νικητές, εκδ. Κέδρος, 1983, Εκδόσεις Πατάκη, 1992

Τα Χέγια, Εκδόσεις Πατάκη, 1987

Το παραράδιασμα, Εκδόσεις Πατάκη, 1989

Κρίμα κι άδικο..., Εκδόσεις Πατάκη, 1990 Νινέτ, Εκδόσεις Πατάκη, 1993

Ζουμ, Εκδόσεις Πατάκη, 1994 Ε.Π., Εκδόσεις Πατάκη, 1995

Μια αγάπη για δύο (μαζί με την Αργυρώ Κοκορέλη), Εκδόσεις Πατάκη, 1996

Ο χορός της ζωής, Εκδόσεις Πατάκη, 1998 Σοφία, Εκδόσεις Πατάκη, 1998

Ο Kύριός μου, Εκδόσεις Πατάκη, 2002

Ο πόλεμος, η Mαρία και το αδέσποτο, Εκδόσεις Πατάκη, 2003

Tότε..., Εκδόσεις Πατάκη, 2004 

Β. Ιστορίες και παραμύθια για μικρά παιδιά

Το γαϊτανάκι, εκδ. Κέδρος, 1973, Εκδόσεις Πατάκη, 1992

Ο Φρίκος ο Κοντορεβιθούλης μου, εκδ. Κέδρος, 1980, Εκδόσεις Πατάκη, 1999, νέα αναθεωρημένη έκδοση, Εκδόσεις Πατάκη, 2006

Η σοφή μας η δασκάλα, εκδ. Κέδρος, 1982, Εκδόσεις Πατάκη, 1992

Η κυρία Κλοκλό (νέα αναθεωρημένη έκδοση), Εκδόσεις Πατάκη, 2007

Ο Τότος και η Τοτίνα (νέα αναθεωρημένη έκδοση), Εκδόσεις Πατάκη, υπό έκδοση

Ο Αρλεκίνος, εκδ. Δελφίνι, 1993, Εκδόσεις Πατάκη, 2001

H Πολυλογού, εκδ. Δελφίνι, 1993, Εκδόσεις Πατάκη, 2000 // H κόκκινη κοτούλα, εκδ. Kέδρος, Εκδόσεις Πατάκη, 2002

H τουλιπίτσα, εκδ. Kέδρος, Εκδόσεις Πατάκη, 2002

O Φαντασμένος και άλλα παραμύθια (μαζί με τη Μελίνα Καρακώστα), Εκδόσεις Πατάκη, 2005

Tο κουμπί και μια βελόνα, Εκδόσεις Πατάκη, 2010

Γ. Θέατρο

Το τρακ, Εκδόσεις Πατάκη, 1998 (εξαντλημένο)

Δ . Mυθιστορήματα για μεγάλους

Η αντιπαροχή, Εκδόσεις Πατάκη, 1989 (εξαντλημένο)

Κλειστά χαρτιά (μαζί με τη Μελίνα Καρακώστα), Εκδόσεις Πατάκη, 2001

Γράμμα από την Oδησσό, Εκδόσεις Πατάκη, 2005

Tο προτελευταίο σκαλοπάτι, Εκδόσεις Πατάκη, 2009

Δ. Μεταφράσεις

Ε. Ιονέσκο, Ο Μόνος, εκδ. Μπάιρον, 1974

Τομίκο Ινούι, Το γαλάζιο κύπελλο, εκδ. Κέδρος, 1974, Εκδόσεις Πατάκη, υπό έκδοση

Μάριο Σοάρες, Η φιμωμένη Πορτογαλία, εκδ. Μπάιρον, 1974

Σιμόν ντε Μποβουάρ, Οι Μανδαρίνοι, εκδ. Ανοιχτή Γωνιά, 1978

Πιερ Πελό, Το παιδί και το αστέρι, εκδ. Ψυχογιός, 1979

Μαντελέν Ζιλάρ, Το κρυφό μονοπάτι, εκδ. Κέδρος, 1979

Εβγκένι Βελτιστόφ, Ελεκτρόνικ, εκδ. Κέδρος, 1979

Φράνσις Ζανσόν, Ζαν-Πολ Σαρτρ, εκδ. Κέδρος, 1980

Αντρέ Κεντρός (Ανδρέας Κέδρος), Το νησί με τα ζωντανά απολιθώματα, εκδ. Κέδρος, 1981

Ανρί Τρουαγιά, Βιου, εκδ. Κέδρος, 1982

Μορίς Ντρυόν, Τιστού ο πρασινοδάχτυλος, εκδ. Κέδρος, 1983

Μαργκερίτ Ντυράς, Φράγμα στον Ειρηνικό, εκδ. Κέδρος, 1983

Έκτορας Μαλό, Χωρίς οικογένεια, τόμοι α΄-β΄, Εκδόσεις Πατάκη, 1987

Ιούλιος Βερν, Μιχαήλ Στρογκόφ (μαζί με την Ελένη Ρώτη-Βουτσάκη), Εκδόσεις Πατάκη, 1989

ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΖΩΡΖ ΣΑΡΗ

Χρυσούλα Κουράκη: Οι λογοτεχνικοί χαρακτήρες στο πεζογραφικό έργο της Ζωρζ Σαρή, 1969-1995

Συλλογικό έργο σε επιμέλεια της καθ. Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου:  Όταν... η Ζωρζ Σαρή: 40 χρόνια προσφοράς στη λογοτεχνία για παιδιά και για νέους