ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ...

Tου κύκλου τα γυρίσματα, που ανεβοκατεβαίνου,

  και του τροχού, που ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνου
και του καιρού τα πράματα, που αναπαημό δεν έχου,
  μα στο καλό κ' εις το κακό περιπατούν και τρέχου,
και των αρμάτω οι ταραχές, όχθρητες, και τα βάρη,          5
  του έρωτος οι μπόρεσες και τση φιλιάς η χάρη,
αυτάνα μ' εκινήσασι τη σήμερον ημέρα
  ν' αναθιβάλω και να πω τά κάμαν και τά φέρα
'ς μιάν κόρη κ' έναν άγουρο, που μπερδευτήκα ομάδι
  σε μιά φιλιάν αμάλαγη με δίχως ασκημάδι.                   10
Κι όποιος του πόθου δούλεψε εισέ καιρόν κιανένα,
  ας έρθει να τ' αφουκραστεί ό,τ' είν' εδώ γραμμένα,
να πάρει ξόμπλι κι αρμηνειά, βαθιά να θεμελιώνη
  πάντα σ' αμάλαγη φιλιά, οπού να μη κομπώνη.
Γιατί όποιος δίχως πιβουλιά τον πόθον του ξετρέχει,  15
εις την αρχή ά βασανιστή, καλό το τέλος έχει.

Ιδιαίτερα χαρούμενοι σήμερα που ο Δημήτρης Μπούζας είναι πλέον μαθητής του πειραματικού Γυμνασίου της "Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης" μετά από την μεγάλη εύνοια της τύχης να κληρωθεί στους 36 "τυχερούς" από 199 υποψηφίους.

Η Ευαγγελική υπήρξε επίσης και δικό μου σχολείο εισαχθείς (μετά από δυσκολότατες εξετάσεις) στην Α' Γυμνασίου της "ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ" (το τότε επίσημο όνομα της Ευαγγελικής)  παρακολουθώντας το Γυμνάσιο και στο Λύκειο την περίοδο 1972-1978, τότε που μαθαίναμε γράμματα, τότε που το αριστείο ήταν το ζητούμενο και όχι αποφευκταίο όπως κατήντησε να είναι στους δίσεκτους σημερινούς καιρούς μας.

Ελπίζοντες επιτέλους κάτι να αλλάξει στην εκπαίδευση προς το καλύτερο για το καλό των παιδιών μας, ευχόμαστε σε όλα τα παιδιά του σκακιστικού τμήματος υγεία, καλή πρόοδο και επιτυχία στους ατομικούς στόχους του καθενός.

Αναδημοσιεύουμε δύο αναρτήσεις του παρόντος ιστολόγιο για την Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης με ημερομηνίες 21.9.2009 και 5.11.2009, το σχολείο των χαμένων πατρίδων, που όμως αναβίωσε και μακροημερεύει με επιτυχία στην Νέα Σμύρνη και στις μέρες μας.

Στο παρόν ιστολόγιο που είναι πολύ ευαίσθητο σε θέματα εκπαίδευσης των παιδιών μας, έχουν δημοσιευτεί μέχρι σήμερα 14 σχετικές αναρτήσεις για τις οποίες θα ήταν χρήσιμο και ευχάριστο να ενημερωθείτε: εδώ

Ανάρτηση της 21ης Σεπτεμβρίου 2009:

ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ
Το κείμενο που ακολουθεί στηρίζεται εξ ολοκλήρου σε εκτενέστερο κείμενο για την ιστορία της σχολής που συνέγραψε ο Δρ Κλασικής Φιλολογίας Αθανάσιος Φραγκούλης τ. καθηγητής της Σχολής.

Η Επανάσταση του 1821 υπήρξε αποτέλεσμα μακροχρόνιας καλλιέργειας της εθνικής συνείδησης η οποία οφείλεται και στα σχολεία που κατά τον 17ο αι. αρχίζουν να αναφαίνονται σε διάφορες πόλεις του ευρύτερου ελλαδικού χώρου, συντηρούμενα από τις ελληνικές κοινότητες. Οι Έλληνες είχαν κάνει συνείδηση αυτό που είπε αργότερα ο Ρήγας, ότι δηλαδή « εκ των γραμμάτων γεννάται η προκοπή, με την οποία λάμπουν ελεύθερα τα έθνη». Ανάμεσα στις πιο περίφημες για την προσφορά τους στo 'Eθνος σχολές είναι και η Ευαγγελική Σχολή.

 Στυπόχαρτο, μελανοδοχείο, πλάκα γραφής και κονδύλι

Στις απαρχές της Σχολής βρίσκεται το Παλαιό Σχολείο στο οποίο δίδαξε ο Αδαμάντιος Ρύσιος, πάππος του Αδάμ. Κοραή. Το 1717, ο Μητροπολίτης Σμύρνης Ανανίας πήρε την πρωτοβουλία επανίδρυσης του και στις 22 Ιουνίου 1733 ετέθη υπό την προστασία της αγγλικής κυβέρνησης. Αργότερα αφιερώθηκε «εις τον Υιόν του θεού, τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν» ως «Σχολείον των Ευαγγελικών του εντολών και φροντιστήριον πάντων των ελληνικών μαθημάτων». Αργότερα η Σχολή ονομάστηκε «Ευαγγελικόν Φροντιστήριον» και τελικά επικράτησε η ονομασία Ευαγγελική Σχολή.

Η Σχολή είχε αρχικά θρησκευτικό χαρακτήρα που διατηρήθηκε έως το 1810 οπότε κλήθηκε ο περιώνυμος Θεόφιλος Καΐρης από την Άνδρο για να διδάξει φιλοσοφία και μαθηματικά. Ο θρησκευτικός χαρακτήρας της σχολής καταργήθηκε αργότερα το 1828 επί διευθύνσεως του Αβραμίου Ομηρόλη. Επί της εποχής του η Ευαγγελική Σχολή έφθασε σε τελειότητα σπάνια για εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Η Σχολή καταστράφηκε το 1842 από μια μεγάλη πυρκαϊά και παναλειτουργεί το 1843. Αξιόλογοι διευθυντές φροντίζουν την πνευματική ανύψωση της και την αύξηση του κύρους της. Χαρακτηριστικό είναι ότι όταν ήταν διευθυντής ο Κωνσταντίνος Ξανθόπουλος (ανέλαβε το 1861) οι απόφοιτοι της Σχολής εγγράφονταν χωρίς εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επί διευθύνσεως του Γ. Σωτηρίου η διδασκαλία βελτιώνεται, οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς διδάσκονται αρτιότερα, το πρόγραμμα των μαθημάτων συμπληρώνεται, εισάγεται η διδασκαλία της μηχανικής και εξοπλίζεται το σχολείο με εποπτικά μέσα και όργανα για την διδασκαλία των νεότερων κατακτήσεων της επιστήμης, ιδρύεται Εμπορική Σχολή, ως τμήμα της Ευαγγελικής Σχολής, και 3τάξιο Διδασκαλείο για τη μόρφωση δημοδιδασκάλων.

To κτίριο όπου επρόκειτο να εγκατασταθεί η Ευαγγελική Σχολή το 1922

Μέχρι το 1914 η Σχολή ήκμαζε και συγκέντρωνε μαθητές από όλη τη Μ. Ασία και τα νησιά των μικρασιατικών ακτών. Το 1918 ανατίθενται τα καθήκοντα του Διευθυντή στον Νικ. Λιθοξόο που έμελλε να είναι και ο τελευταίος Διευθυντής της Σχολής. Αυτός, με άριστη επιστημονική κατάρτιση και παιδαγωγική μόρφωση με μεταπτυχιακές σπουδές στα πανεπιστήμια της Ελβετίας και της Γερμανίας, επιδόθηκε με μεγάλο ζήλο στη βελτίωση της λειτουργίας της Σχολής. Εισήγαγε ριζικές μεταρρυθμίσεις στα αναλυτικά προγράμματα, τους κύκλους μαθημάτων και το σύστημα των εξετάσεων και έκανε τη Σχολή να αποδώσει πλούσιους καρπούς.

Πολλοί παράγοντες συνέβαλαν στην αύξηση του κύρους της παλαιάς εκείνης Σχολής και την εξάπλωση της φήμης της. Εκείνο όμως που συνέβαλε κυρίως στις υψηλές της επιδόσεις ήταν το προσωπικό της Σχολής. Καθηγητές εκλέγονταν οι διαπρεπέστεροι λόγιοι, παιδαγωγοί, επιστήμονες και ενθουσιώδεις λειτουργοί της παιδείας. Χάρις στο διδακτικό προσωπικό αποφοιτούσαν νέοι με ολοκληρωμένη και τέλεια μόρφωση. Σε αυτήν φοίτησαν ο Αδάμ. Κοραής, ο εθνομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε', Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, ο ποιητής Ηλίας Τανταλίδης, ο ιστορικός Παύλος Καρολίδης, ο αρχιστράτηγος Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, ο λογογράφος Στέφανος Ξένος, ο ποιητής Στέλιος Σπεράντζας, ο πασίγνωστος εφοπλιστής Αριστ. Ωνάσης, ο μουσικός και ακαδημαϊκός Μανώλης Καλομοίρης. Αλλά και αναρίθμητοι άλλοι που αναδείχτηκαν ως λόγιοι, επιστήμονες, κληρικοί, καλλιτέχνες και επιχειρηματίες που βοήθησαν την κοινωνία στην οποία έζησαν και τίμησαν με τον καλύτερο τρόπο το ελληνικό έθνος και την πνευματική τους μητέρα, την Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης.

Η λαμπρή αυτή εποχή ήταν πεπρωμένο να είναι και η τελευταία. Το 1922 η μεγάλη πυρκαϊά που αποτέφρωσε το μεγαλύτερο μέρος της Σμύρνης κατέστρεψε το κτήριο της Ευαγγελικής Σχολής.

Το 1934 στη Νέα Σμύρνη πλέον λειτουργούσε παράρτημα του Γυμνασίου Καλλιθέας. Σις 31.7.1934 με Π. Δ. ιδρύθηκε Μεικτό Γυμνάσιο που εγκαταστάθηκε το Μάρτιο του 1935 σε μισθωμένο οίκημα στην κεντρική πλατεία. Το οίκημα αυτό είχε δύο ορόφους στους οποίους το 1937 προστέθηκε και τρίτος. Η χρήση των κτηριακών αυτών εγκαταστάσεων άρχισε στις 18.1.1935 αλλά τα επίσημα εγκαίνια έγιναν στις 7.4.1935 με μεγάλη επισημότητα. Τότε έγινε και η αποκάλυψη της επιγραφής «Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης 1717-1934». Τα εγκαίνια αυτά αποτελούν ουσιαστικά το πανηγυρικό γεγονός της επανίδρυσης της Ευαγγελικής Σχολής. Παρόλα αυτά το Γυμνάσιο δεν ονομαζόταν επίσημα έτσι. Η Εφορευτική Επιτροπή του Γυμνασίου με πολλές παραστάσεις στον Υπουργό Παιδείας ζήτησε την άδεια να ονομαστεί το Γυμνάσιο Νέας Σμύρνης «Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης» σε ανάμνηση και συνέχιση του εθνικού έργου της παλαιάς εκείνης Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης, που γαλούχησε και διαπαιδαγώγησε τόσες χιλιάδες Ελλήνων για 250 ολόκληρα χρόνια. Ο Υπουργός Παιδείας αντέτασσε την απαγόρευση από το νόμο της χορήγησης του δικαιώματος ονοματοθεσίας σε οποιοδήποτε δημόσιο κρατικό Γυμνάσιο, αν αυτό δεν αποκτούσε ιδιόκτητο κτήριο. Η μετονομασία επιτεύχθηκε με το από 6.4.1935 ΒΔ «Περί ονομασίας του Γυμνασίου Νέας Σμύρνης σε Γυμνάσιο Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης» (ΦΕΚ 177/1935). Το 1946 ιδρύθηκε το Γυμνάσιο θηλέων Νέας Σμύρνης, οπότε η Ευαγγελική Σχολή έπαυσε πλέον να λειτουργεί ως μεικτό Γυμνάσιο και έμεινε καθαρά Γυμνάσιο Αρρένων, όπως ήταν η Παλαιά Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης. Το 1943 η Σχολή διαιρέθηκε σε κλασικό και πρακτικό λύκειο, ενώ το 1971 συστάθηκε νέο Πρότυπο Γυμνάσιο η «Ευαγγελική Σχολή» με παράλληλη ίδρυση Γυμνασίου Αρρένων Νέας Σμύρνης. Από τότε η Ευαγγελική Σχολή συνεχίζει το έργο της.

H Σχολή στην Πλατεία Ν. Σμύρνης

Άποψη του σημερινού κτηρίου της Σχολής στην οδό Λέσβου

Ανάρτηση της 5ης Νοεμβρίου 2009:

ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΣΜΥΡΝΗΣ

Πίσω από το Μητροπολιτικό μέγαρο ηβρισκούντανε ο βερχανές τση περίφημης Ευαγγελικής Σχολής. Η μια πόρτα του ήβγαινε στα Γυαλιάδικα, η άλλη στο δρόμο τ’ Άη Γιωργιού. Από μια δίοδο πέρναγες από τον αυλόγυρο τση Άγια Φωτεινής στο βερχανέ τση Ευαγγελικής. Οι τάξεις τση Σχολής βρισκόντουστε στον δεύτερο όροφο. Τα ισόγεια ήτανε ούλο μαγαζιά, βιβλιοπωλεία, μυροπωλεία, αποθήκες λογιώ λογιώ. Η Σχολή είχε δυο πτέρυγες οι οποίες στη μέση του βερχανέ ενωνώντουστε με μια κάμαρα. Είχε δυο μαρμαρένιες σκάλες που ανεβαίνανε απάνω. Η μισή μεσημβρινή πτέρυγα ήτανε το γυμνάσιο, η άλλη μισή τα γραφεία, το εφορείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο. Η Βορεινή πτέρυγα είχε τις τάξεις της Εμπορικής Σχολής, το Γυμνασιαρχείο, τα εργαστήρια φυσικής και χημείας, το εργαστήριο της Ζωγραφικής και την πλούσια βιβλιοθήκη της Σχολής. Ο χώρος που ένωνε τις δυο πτέρυγες σαν γέφυρα είχε την μεγάλη αίθουσα συγκεντρώσεως που ήτανε κρεμασμένες οι προσωπογραφίες των ιδρυτών και των ευεργετών της Σχολής.

Μόλις ανέβαινες τη σκάλα κι έμπαινες μέσα, ξέκοβες από τον άλλο κόσμο και βρισκόσουνα στην ατμόσφαιρα της Ελλάδας της κλασικής και της νεώτερης. Οι καθηγητές της Ευαγγελικής ήτανε σοφοί άνθρωποι και πατρικοί στην συμπεριφορά τους προς τα παιδιά. Όλοι δουλεύανε συνειδητά για ένα ιδανικό, να εξυψώσουνε το Έθνος, να το αναμορφώσουνε για να γίνη και πάλι το φως της ανθρωπότητας όπως ήτανε στην αρχαιότητα. Ας μνημονέψωμε τα ονόματά τους μαζί με την ευγνωμοσύνη μας. Όταν τελείωνε η τάξη μας Γυμνασιάρχης ήτανε ο Νικ. Λιθοξόος, ένας πράος και πολιτισμένος άνθρωπος που χρημάτισε Γυμνασιάρχης στην Τραπεζούντα. Ένας από τους σοφώτερους καθηγητές μας ήτανε ο Δημ. Χαμουδόπουλος, φιλόλογος, γιομάτος αποστολικόν ενθουσιασμό για την Ελληνική παιδεία. Στη διάρκεια του πολέμου έκανε διαλέξεις σε φιλόξενα σπήτια, που μαζευόντουστε φιλομαθείς νέοι, για την Ελληνική ποίηση κι έκανε ανάλυση των ποιημάτων του Παλαμά, του Κάλβου, του Σολωμού και άλλων Νεοελλήνων ποιητών.

Άλλοι καθηγητές μας ήτανε οι φιλόλογοι Ν. Καπνάς, ο Παρασκευαΐδης, ο Μοσχόπουλος, ο Αϊβαλιώτης Καραμπλιάς, ο Κωνσταντινίδης, ο Αρώνης, ο Γαρύφαλος, ο Νικολάου μαθηματικοί. Φυσικοί ο Βουτζαδόπουλος, ο Χαραλαμπίδης. Της γυμναστικής ο Ιατρίδης και ο Λεωνίδου. Σχέδιο διδάξανε ο αρχιτέκτονας Λιγνάδης και ο Τσουρουκτσόγλου, ο Βιτάλης γαλλικά, ο Γαρουφαλίδης, ο Βουδούρογλου, ο Τουρκοκρητικός Μιδάτ αφέντης, ο Ιατρίδης τούρκικα. Θρησκευτικά ο διάκος Ορφανίδης που τον σφάξανε οι Τούρκοι και τόνε πετάξανε σ’ ένα πηγάδι. Πριν από τον Λιθοξόο χρηματίσανε γυμνασιάρχες ο Κωνσταντινίδης και ο Στυλιανόπουλος, σπουδασμένος στη Γερμανία με κάποιαν πρωσσική συμπεριφορά στους μαθητές του.

Καθηγητής της Μουσικής ήτανε ο Δήμος Μιλανάκης, σπουδασμένος στο Παρίσι, ένας από τους λίγους πνευματικούς ανθρώπους τση Σμύρνης. Έγραψε πολλά έργα καθώς και λειτουργίες. Τον καιρό του πολέμου είχε καταρτίση μια χορωδία κι ηψέλνανε στις εκκλησίες την Κυριακή το πρωί. Η αμοιβή της χορωδίας ήτανε από ένα πιάτο λουκουμάδες σε κάθε μέλος της που τις σερβίρανε μετά τη λειτουργία στο εφορείο.

Η Σχολή είχε και διδασκαλείο. Η επίδρασή της ξαπλωνότανε σ’ όλη την Ανατολή. Ήτανε κάτω από την Αγγλική προστασία, θωρακισμένη από την αυθαίρετη επέμβαση των Τούρκων. Οι δάσκαλοι που βγαίνανε απ’ αυτήν πηγαίνανε στα βάθη της Ανατολής και ξυπνάγανε στους Χριστιανικούς λαούς το εθνικό τους αίσθημα που κρυβότανε μέσα τους σαν τη σπίθα στη στάχτη. Μαθαίνανε στους τουρκόφωνους Χριστιανούς τα Ελληνικά που τα είχανε λησμονημένα από αιώνες. Τ’ ακούγανε μόνο στις εκκλησιές αλλά δεν τα καταλαβαίνανε. Η Ευαγγελική Σχολή ήτανε το κέντρο της αναγέννησης του Γένους.

Απέναντι από την ανατολικήν είσοδο του βερχανέ της Σχολής βρισκότανε ο τόπος του σπιτιού που γεννήθηκεν ο Αδαμάντιος Κοραής. Αλλά είχε πια γκρεμιστή και στη θέση του ήτανε μαγαζιά.

Το καλοκαίρι του 1915 τελείωσα το δημοτικό της Χατζηαντωνείου Αστικής Σχολής και μπήκα στην πρώτη Γυμνασίου της Ευαγγελικής, την οποίαν τελείωσα το 1920.

Απόσπασμα από το βιβλίο: Ν. Kαρτσωνάκης-Nάκης, Θυμάμαι τη Σμύρνη, Tο Eλληνικό Bιβλίο, 1972