ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΜΙΛΟΥΝ ΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ;

Του Σαράντου Καργάκου (από το τεύχος 88 του περιοδικού 'ΝΕΜΕΣΙΣ')

Λέγεται πως όταν ο Μιχαήλ Άγγελος ανέλαβε την κατασκευή του ανδριάντα ενός πολύ δυναμικού πάπα, του Ιουλίου Β’, ρώτησε: «Να βάλω στα χέρια σας ένα βιβλίο;»

Και ο πάπας τού αποκρίθηκε ειρωνικά: «Βάλε ξίφος. Io non so lette» (Εγώ δεν γνωρίζω γράμματα).

Ο Ιούλιος Β’ ήξερε και παραήξερε γράμματα, αλλά, παρ’ όλο που ήταν ο στυλοβάτης της Αναγεννήσεως στη Ρώμη, διακρίθηκε περισσότερο για τις πολιτικοπολεμικές παρά για τις πνευματικές του επιδόσεις.

Δυστυχώς, από παλαιοτάτης εποχής μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα κακοπαθαίνει και αργοπεθαίνει, επειδή αυτοί που κατευθύνουν το άρμα των πεπρωμένων της προτιμούν το ξίφος και αφήνουν στο περιθώριο το βιβλίο. Τα ποσά που ξοδεύονται σήμερα για μάταιες επιδείξεις χλιδής και για εξοπλισμούς είναι πολλαπλάσια εκείνων που διατίθενται για την προαγωγή του πολιτισμού.

Και τα νέφη όλο πυκνώνουν στον ορίζοντα της οικουμένης. Φοβάμαι πως έρχονται ημέρες σκοτεινές. Μια φρίκη και πάλι θα διατρέξει το κορμί, όπως ο μπαλτάς που κόβει το κρέας. Ο θάνατος θα έλθει σαν αέρινος ή σαν βρόχινος βρόχος, φτιαγμένος από τα χέρια μας. Όλα όσα δημιουργούμε φέρνουν έναν πνιγμό. Η ανάσα μας κόβεται διαρκώς. Δεν αναπνέουμε, απλώς ασθμαίνουμε. Το λαχάνιασμα δεν είναι αναπνοή. Χάνεται γύρω μας η πνοή που δίνει φτερά στη ζωή. Ο θάνατος απ’ έξω μπαίνει εντός μας. Τα «σωθικά» γίνονται μια τηκόμενη μάζα. Ζούμε χάρη στα χάπια. Ρημαγμένοι, κινούμενα κουφάρια, αφήνουμε τον χρόνο να πετρώσει. Δεν υπάρχει έξοδος φυγής. Οι διέξοδοι έχουν ναρκοθετηθεί. Ό,τι δημιουργούμε γίνεται φυλακή. Που όλο στενεύει και μας συμπιέζει. Μια μέγγενη η πρόοδός μας. Τα λουλούδια μας χωρίς άρωμα, σαν εκείνα τα ψεύτικα των νεκροταφείων.

Δεν θέλω να παριστάνω τον Αγέλαο τον Ναυπάκτιο και κάθε λίγο να μιλώ για τα «προφαινόμενα νέφη». Όμως, κάθε φορά που ακούω ειδήσεις είναι σαν να ακούω καμπάνες να χτυπούν πένθιμα. Και τότε σκέπτομαι τον Μπρεχτ: «Δεν θα πουν» έλεγε «ήτανε δύσκολοι οι καιροί. Θα πουν, γιατί δεν μίλησαν οι ποιητές;».

Πού είναι η φωνή των πνευματικών ανθρώπων σήμερα;

Ξέρω καλά ότι το να καταπίνεις τα λόγια σου είναι η πιο θρεπτική δίαιτα. Από πολλές απόψεις το πνευματικό κατεστημένο που συμπορεύεται με την εξουσία, θυμίζει τους Γερμανούς γείτονες του Άουσβιτς, που όταν ρωτιούνταν αν είχαν νιώσει κάτι από τη γειτονική φρίκη, απαντούσαν στερεότυπα: «Δεν ξέραμε, εμείς φυτεύαμε λουλούδια...!».